Termin „opóźniony rozwój mowy” nie jest rozpoznaniem medycznym samym w sobie, lecz określeniem pewnych zaburzeń w rozwoju komunikacji słownej, która nie przebiega proporcjonalnie do wieku dziecka (choć należy pamiętać, że nie należy porównywać tego rozwoju z rozwojem rówieśników).
Na rozwój mowy wpływa bowiem wiele różnorodnych czynników. Mogą one doprowadzić do całkowitego zahamowania rozwoju mowy lub spowodować, że będzie on przebiegał w sposób nieprawidłowy.
Podstawą prawidłowego rozwoju mowy jest sprawnie działający narząd słuchu. Za pomocą słuchu dziecko uczy się mowy od otoczenia i kontroluje własną fonację i artykulację.
Do podstawowego diagnostycznego pakietu badań dzieci w kierunku opóźnionego rozwoju mowy należy audiometria impedancyjna, otoemisja akustyczne oraz badanie ABR (rejestracja słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu).