Przerost migdałka gardłowego (tzw. trzeciego migdałka) oznacza nadmierny rozrost adenoidu, który znajduje się w tylnej części nosogardła – w miejscu, gdzie jama nosowa łączy się z gardłem. Trzeci migdał zaczyna się rozwijać po narodzinach i potem stosunkowo szybko rośnie – zwłaszcza w okresie wczesnego dzieciństwa. Wówczas jest on bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jako część układu odpornościowego. Chroni dziecko przed bakteriami, wirusami i innymi patogenami ze środowiska zewnętrznego. Im bliżej okresu dojrzewania, tym migdałek gardłowy ulega wyraźniejszemu zmniejszeniu, gdyż jego rola w dojrzewającym układzie odpornościowym traci na znaczeniu. W kolejnych latach życia w końcu zanika. W związku z tym przerost trzeciego migdałka u dorosłych zdarza się bardzo rzadko. Najczęściej występuje u dzieci od 3 do 6 roku życia.
Przyczyną przerostu mogą być częste i przewlekłe infekcje dróg oddechowych i jamy ustnej, przebycie niektórych chorób zakaźnych, alergie, predyspozycje genetyczne (przerost migdałka gardłowego u rodziców lub rodzeństwa), etc.
Z kolei konsekwencją przerostu migdałka mogą być nie tylko dolegliwości laryngologiczne (chrapanie, bezdech senny, nosowanie, trudności z oddychaniem przez noc/ewidentne oddychanie przez usta czy często rozwijające się infekcje górnych dróg oddechowych), ale również dolegliwości uszne. Jednym z objawów przerostu migdałka gardłowego jest niedosłuch, którego mechanizm sprowadza się do prostego schematu w którym znajdujący się w nosogardle powiększony migdałek blokuje ujście tzw. trąbki słuchowej Eustachiusza. W ten sposób uniemożliwia jej prawidłowe funkcjonowanie, czyli wyrównywanie różnicy ciśnień po obu stronach błony bębenkowej – w środku i na zewnątrz. Unormowanie ciśnienia jest niezbędne do zachowania prawidłowej ruchomości kosteczek słuchowych, przewodzących dźwięki do narządu zmysłu słuchu. W konsekwencji prowadzi to do rozwijających się wysiękowych zapaleń uszu, nieżytów trąbek słuchowych, czy permanentnych nieprawidłowości w odpowietrzaniu uszu. W konsekwencji stające się przyczyną problemów ze słuchem – niedosłuchu przewodzeniowego.
Dla leczenia laryngologicznego powyższych dolegliwości niezwykle pomocne stają się badania audiologiczne, takie jak audiometria impedancyjna, audiometria tonalna i pomiary otoemisji akustycznych. Odpowiednio dobrany do wieku pacjenta zestaw testów, pozwala na wykluczenie lub potwierdzenie niedosłuchu przewodzeniowego, którego obecność może wpłynąć na podejmowane przez lekarza decyzje o prowadzonym leczeniu.